Hechtingsproblematiek


Een hechtingsrelatie wordt ook wel de “Circle of Security” genoemd. Hierin ontwikkelt een kind een basisvertrouwen en basisveiligheid bij de opvoeder. Het kind voelt een veilige band met deze persoon en kan met een gerust hart nieuwe dingen onderzoeken en leren. Het is dan ook een steeds terugkerend proces in de diverse levensfases van een kind. Als dit vertrouwen er niet is, is er sprake van een hechtingsproblematiek. Het kind heeft geen vertrouwen in anderen en zichzelf.

Hechtingsproblematiek oplossen

Er is sprake van hechtingsproblematiek als een kind geen basisvertrouwen en basisveiligheid kan ontwikkelen in de relatie met een opvoeder. Deze hechtingsrelatie wordt ook wel de “Circle of Security” genoemd. Aspecten als vertrouwen en veiligheid zijn erg belangrijk voor een kind. Dit is immers een belangrijke basis voor een kind om nieuwe dingen te onderzoeken en te leren. Het is dan ook belangrijk om hechtingsproblematiek vroegtijdig op te lossen om latere schade te beperken.

De hechtingsrelatie is belangrijk voor de ontwikkeling van een kind. Als deze relatie vertroebeld of er helemaal niet is, wordt er gesproken van hechtingsproblematiek. Zowel ouderfactoren, gezinsfactoren als kindfactoren kunnen een rol spelen bij hechtingsproblematiek. Hierin zijn drie soorten te onderscheiden: een onveilig vermijdend probleem als het kind géén vertrouwen heeft in de beschikbaarheid van de opvoeder. Dit is veel te zien bij afgewezen, verwaarloosde kinderen of kinderen met verschillende opvoeders. Als een kind onzeker is over de beschikbaarheid van de opvoeder is er sprake van onveilig afwerend gehecht gedrag. Door boosheid en veelvuldig huilen, zoekt het kind op een geforceerde manier contact. Onzekerheid van het kind kenmerkt gedesorganiseerd gehecht gedrag. Een kind ziet de opvoeder soms als een bron van angst en soms als beschermer en reageert hierop met wisselend gedrag.

Doordat hechtingsproblematiek de ontwikkeling van het kind kan schaden, is het belangrijk om deze problemen zo snel mogelijk op te lossen. Hierin kunnen gespecialiseerde instellingen een grote rol spelen. In de eerste zes levensjaren van het kind is hechtingsproblematiek te herstellen. Daarna wordt het lastiger door het grote risico van terugval met gevolgen voor een gezonde psychische- en lichamelijke ontwikkeling.

Hechtingsproblematiek soorten

Een hechtingsrelatie wordt ook wel de “Circle of Security” genoemd. Hierin ontwikkelt een kind een basisvertrouwen en basisveiligheid bij de opvoeder. Het kind voelt een veilige band met deze persoon en kan met een gerust hart nieuwe dingen onderzoeken en leren. Het is dan ook een steeds terugkerend proces in de diverse levensfases van een kind. Als dit vertrouwen er niet is, is er sprake van een hechtingsproblematiek. Het kind heeft geen vertrouwen in anderen en zichzelf.

Een hechtingsproblematiek heeft gevolgen voor het aangaan en in stand houden van relaties. Dit heeft gevolgen voor de cognitieve ontwikkeling en de sociale contacten. Er kan hierbij moeite ontstaan met ouderlijk gezag.

Er zijn grofweg drie hechtingsproblematiek soorten:

Onveilig vermijdend gehecht wil zeggen dat het kind géén vertrouwen heeft in de beschikbaarheid van de opvoeder. Het kind zal contact met de opvoeder vermijden als deze na een afwezigheid terugkomt en juist op deze persoon niet reageren. Op andere personen wordt wél gereageerd waardoor deze hechtingsproblematiek minder opvalt. Angst wordt onderdrukt door een gedrag dat zo zelfstandig mogelijk overkomt. Dit soort hechtingsproblematiek komt vooral voor bij kinderen die zijn afgewezen, verwaarloosd zijn of verschillende opvoeders heeft.

Onveilig afwerend gehecht wil zeggen dat het kind onzeker is over de beschikbaarheid van de opvoeder. Het kind vertoont gedrag waarin er op een geforceerde manier contact wordt gezocht, bijvoorbeeld door boos of huilend gedrag. Het kind is tegelijkertijd afwerend en contact zoekend en vertoond weinig exploratiedrang. Dit soort hechtingsproblematiek kan ontstaan als de aandacht voor het kind niet op de juiste manier wordt ingevuld (dus niet genoeg of niet op het juiste moment) of bij onberekenbare ouders.

Gedesorganiseerd gehecht is vooral te herkennen aan tegenstrijdigheid. Een kind ziet de opvoeder als een bron van angst maar ook als beschermer. Dit kan resulteren in zeer onberekenbaar gedrag. Dit soort hechtingsproblematiek kan ontstaan door zaken als verwaarlozing, mishandeling, misbruik en/of dreigementen.

Deze hechtingsproblematiek soorten kan tot uiting komen in wisselend gedrag, geremd en ongeremd. In de eerste zes levensjaren van het kind is hechtingsproblematiek te herstellen. Daarna wordt het lastiger door het grote risico van terugval.